O pasado sábado 25 de maio, ás doce do mediodía, na parroquia de San Estevo de Cans, O Porriño, celebrouse o coloquio do director de cine vasco, JuanMa Bajo Ulloa. É o creador de diversas curtametraxes, entre as que atopamos 100 aviones de papel e El reino de Víctor, pola cal gañou o Goya á mellor curta. En 1991, hipotecou a súa casa para producir a súa primeira película de longametraxe, Alas de mariposa, coa que gañaría a Cuncha de Ouro á mellor película no Festival de San Sebastián. Cos ingresos desta, elaboraría a súa segunda longa, La madre muerta, en 1993. Anos máis tarde dirixiría o guión da taquilleira Airbag (1997), seguida por Frágil (2004), múltiples videoclips e o documental Historia de un grupo de rock, en 2008. O produtor, xa, debutara ese mesmo ano, realizando un coloquio no Festival que organiza a aldea, o cal non deixou indiferente a ninguén. Mais, houbo un inconveniente na súa anterior visita: a chuvia cobrou máis protagonismo ca el facendo que medio aforo quedase baleiro. Este ano, Bajo Ulloa, volve con máis ansias que nunca de resarcirse.

 

Eran as doce do mediodía e o sol petaba como se non o fixera nunca antes. Parecía como se levar tempo sen saír lle fixera acumular tanta combustión que agora a tiña que soltar toda de golpe. Como un bomba. Á vista, ningunha sombra. Tan só había un pequeno tellado, xa pillado pola pandilla máis antiga do lugar, no que resgardarse das acusacións de Lorenzo. Así que non quedou máis opción que poñerse a esperar a raio partido pola arribada do director de cine vasco. Entre lecturas repetidas de programas, miradas esquivas aos famosos que pululaban polos arredores da Leira de Alicia e historias trepidantes entre antigas compañeiras de facultade que de pronto se viron conspirando de novo como xa o fixeran antes de seren grandes reporteiras de cadeas internacionais de televisión, Bajo Ulloa fixo a súa aparición. Ataviado para a ocasión, cun chaleco gris marengo de raias e un pantalón vaqueiro azul escuro case negro, o produtor audiovisual presentouse vestido máis formal ca de costume. Mais, o seu punto canalla sería perceptible tan só para aqueles que somos uns frikis do cine, pois, baixo aquela armazón, atopábanse as dúas palabras, escritas con grandes letras amarelas, que cambiaron o sentido da ciencia ficción: Star Wars. Contando coa, sempre agradable, presenza do director do festival, Alfonso Pato, o coloquio deu comezo. Tres cadeiras de plástico branco de publicidade, míticas das terrazas dos bares en verán, provocaban unha envexa imperante no resto de asistentes xa que, máis dun se estaba a preguntar como sentar a decenas de persoas en só tres cadeiras. Imposible. Por iso, unha ampla extensión de terreo no que colocar as posadeiras durante unha hora e media era o destino inmediato que nos agardaba á meirande parte dos presentes.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

O director, atónito ante a inxente cantidade de talento galego co que se atopaba cada vez que asistía ao certame, declaraba que, nesta terra, non sabemos valorar a esas figuras tan auténticas que posuímos. "Aquí descubrín personaxes- afirmaba- Se xa me aconteceu hai uns cantos anos que descubrín a Manuel Manquiña e, grazas a iso, puiden propoñerlle un papel nunha película, que foi Airbag […] Hai uns catro ou cinco anos, cando vin a Cans, descubrín outro personaxe que me deixou baixo 'shock' que é Tony Lomba. E, ben, aínda sigo baixo 'shock', sobre todo porque hoxe o vin case espido, outra vez, baixando do hotel", declaraba Bajo Ulloa, o cal aseguraba que Lomba sería a súa próxima fichaxe nun dos seus vindeiros proxectos. Entre promesas de traballos vindeiros e lembranzas de antigas amizades, podía notar como o plástico da cámara se ía fundindo, pouco a pouco, coa pel das miñas mans. Era como cando colles o coche despois de que leve dez horas ao sol e o volante aseméllase a unha roda proveniente do mesmo inferno. Incluso ten restos do cheiro a xofre. Podía notar como a tensión me baixaba ata tal punto que, o estridente son que saía dos altofalantes, parecía un eco esvaecido na distancia. De súpeto, espertei do transo no que me sumira. O director continuaba falando das dificultades de financiamento que tivera á hora de darlle vida ao seu proxecto audiovisual, pois, os cinco anos nos que non dera sinais de vida foran, expresamente, destinados á procura dun mecenas. Pero non houbo sorte xa que, como ben enunciaba o convidado, "se estás fóra dunha cadea de televisión, as formas de producir unha película son practicamente nulas […] non podes competir cun mercado comercial. As verbas de Bajo Ulloa eran cada vez máis críticas e a súa expresión máis dura: Pero se os medios queren facer algo comercial, por que non o fan? É dicir, por que fan lixo que ninguén vai ver?. As palmas dos ouvintes resoaron, esta vez, con máis intensidade".